گروه نجوم آسمان نیلگون

گزارش دوره پیشرفته بین المللی تابستانی اخترفیزیک ـ دانشگاه تبریز 

گزارش دهنده : شهلا شجاع امینه 

اعضاء انجمن فیزیک دانشگاه پیام نور ری در دوره پیشرفته بین المللی تابستانی اخترفیزیک ـ دانشگاه تبریز که در تاریخ 11 و 12 شهریور ماه در پژوهشکده فیزیک کاربردی و اخترفیزیک دانشگاه تبریز برگزار شد ، شرکت نمودند. 

با توجه به این که گردهمایی فوق فرصت مناسبی برای محققین و علاقمندان به ویژه دانش پژوهان جوان و دانشجویان بود با مشاوره  استاد راهنما جناب مهندس شهاب رحیمی تصمیم بر شرکت در این گردهمایی گرفتیم که در این برنامه از سخنرانیهای متخصصین برجسته مدعو داخلی و خارجی در این زمینه بهره ببریم . هدف اصلی از برگزاری اين دوره­های کوتاه مدت، ايجاد امکان بهره­گيری دانشجويان سراسر کشور از اساتيد کم­شمار متخصص نجوم از دانشگاههای کشور بوده است تا بتوانند با شرکت در اين دوره­ها، آشنايی کلی با مباحث مطروحه در موضوعات مربوط به نجوم را به دست آورند.

کنداکتور برنامه  و موضوع سخنرانی اساتید

پروفسور رزلوت :

Cosmology , Gravity , Results the planck Mission

پروفسور دومینیک :

Gravitational microlenxing , probing populations of celestial bodies over nine decades in mass.

پروفسور کوچمی :

 Solar activity : Eruptions , flares , space weather and space climate

پروفسور راهوار :

Follow-up observation of Microlensing events in radio wavelengths.

پروفسور عجب شیری زاده :

Sun Electric Model .

دکتر  فیروزجاهی :

Early Univercse Cosmology : teory to Observations.

پروفسور هب رارد :

Exo-Planets : observation , Methodology , Results.

دکتر احسان توابی :

Solar Spicules

معرفی پژوهشکده فیزیک کاربردی و ستاره شناسی ـ دانشگاه تبریز 

  مطلب از سایت : http://riapa.tabrizu.ac.ir

پژوهشکده فیزیک کاربردی و ستاره شناسی دانشگاه تبریز قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی بعنوان رصدخانه دانشگاه تبریز فعالیت خود را آغاز نمود. پس از انقلاب شکوهمند اسلامی، در راستای گسترش فعالیت های علمی و تحقیقاتی کشور، این مرکز دامنه فعالیت خود را افزایش داد و در سال 1371 بعنوان مرکز پژوهشی فیزیک کاربردی و تحقیقات ستاره شناسی شناخته شد. در سال 1382 مرکز پژوهشی فیزیک کاربردی بعنوان پژوهشکده فیزیک کاربردی و ستاره شناسی با پنج گروه فعالیت خود را گسترش داد. اینک پنج گروه پژوهشی و آموزشی مهم یعنی گروه فوتونیک فیزیک ، گروه فوتونیک الکترونیک ، گروه فوتونیک مخابرات، گروه فیزیک پلاسما و گروه نجوم و اختر فیزیک به فعالیت مشغولند. اساتید، محققان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی گروههای مذکور مشغول انجام تحقیقات بنیادی و کاربردی در شاخه های مختلف فیزیک و فوتونیک هستند. این پژوهشکده با گروههای مختلف بین المللی از دانشگاههای سراسر دنیا در تعامل بوده و دارای طرح های تحقیقاتی مشترک میباشد. پژوهشکده فیزیک کاربردی و ستاره شناسی در راستای تحقق سند چشم انداز 20 ساله کشور اهداف زیر را دنبال می کند.

• تشکیل گروههای مختلف برای انجام مطالعات بنیادی و ایجاد ارتباط با مراکز صنعتی به منظور توسعه علوم کاربردی در کشور

• ایجاد شرایط مناسب برای جذب دانشجویان تحصیلات تکمیلی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در رشته فوتونیک

• تعریف طرح های مشترک تحقیقاتی با همکاری اساتید دانشگاه تبریز و سایر دانشگاه های داخلی

• ایجاد آزمایشگاه های تحقیقاتی پیشرفته برای انجام تحقیقات بنیادی و کاربردی

• کمک به تکمیل پایاننامه های دانشجویان در آزمایشگاههای پیشرفته

• ایجاد سایت شبیه سازی برای انجام محاسبات تئوری دانشجویان

• ایجاد فضای مساعد برای همکاران داخل کشور به منظور همکاریهای بین دانشگاهی

• اجرای همایشهای ملی و بین المللی با همکاری دانشمندان دانشگاههای سراسر جهان

• ایجاد زمینه مناسب برای استفاده دانشجویان سراسر کشور از امکانات آزمایشگاهی پژوهشکده با هدف گسترش همکاریهای بین دانشگاهی

رصد خانه خواجه نصیر ـ کوه بیلیندی

رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی، که در بالای کوه بیلیندی از دامنه‌های کوه سهند به ارتفاع 2538 متر از سطح دریا در حدود 30 کیلومتری جنوب شهر تبریز واقع شده، در شهریورماه 1363 رسماً افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار گرفت این رصدخانه دارای سه تلسکوپ به شرح زیر می‌باشد.

الف) تلسکوپ بازتابی کاسگرین به قطر دهانه 60 سانتی‌متری با درشت‌نمایی 825 (بزرگترین تلسکوپ ایران) با تجهیزاتی مانند: میز کنترل الکترونیکی، چشمی‌های مختلف، دوربین راهنمای 15 سانتی‌متری، دستگاه کانون گیری الکترونیکی، اسپکتروسکوپ میکرومتر رشته‌ای و غیره.

ب) تلسکوپ بازتابی متوسط به قطر دهانه 40 سانتی‌متری با درشت‌نمایی 550 با تجهیزاتی مانند چشمی‌های مختلف، دوربین راهنمای 15 سانتی‌متری، فوتومتر و آمپلی‌فایر

ج) تلسکوپ شکستی به قطر دهانه 15 سانتی‌متر با درشت‌نمایی 350 با تجهیزاتی جنبی از قبیل: تجهیزات مخصوص رصد ماه، سیارات و ثوابت، وسایل عکاسی و فیلترهای مختلف از جمله فیلتر Ha برای پژوهشهای خورشیدی و دستگاه میکروفتومتر.

آزمایشگاه فیزیک خورشیدی (سیدرواستات خورشیدی): تلسکوپ بازتابی با قطر آئینه 35 سانتی‌متر که تصویری از خورشیدبه آئینه‌ای که مجهز به دو موتور (دنبال کننده و میل) می‌باشد به روی عدسی 20 سانتی‌متری به فاصله کانونی 3 متر جهت ساخت تصویر حقیقی خورشید از تجهیزات اصلی واقع در solar-lab است.  

افلاک‌نما : افلاک‌نما یا پلانتاریم از نوع Sky Master با قطر دهانه 10 متر و امکان نمایش 10000 ستاره و گنجایش 90 نفر تماشاگر است. به وسیله این دستگاه مقدمات ستاره‌شناسی از قبیل حرکت سیارات و ماه و خورشید و ستارگان از تابش نور در سقف گنبدی افلاک‌نما آموزش داده می‌شود.

منبع:http://www.tabrizu.ac.ir

رويت هلال صبحگاهي شعبان ١٤٣٦

آخرین هلال ماه شعبان 1436 در روز دوشنبه 25 خردادماه 94 برابر با 27 شعبان 1436 و 15 شعبان 2015 از زمان طلوع ماه تا زمان طلوع خورشید با چشم غیر مسلحقابل مشاهده خواهد بود .

مختصات هلال ماه در تاریخ یاد شده ، برای نقطه ای واقع در مرکز ایران به صورت زیر می باشد :

از منظر دیگر ، در روز دوشنبه 25 خرداد ، سیاره ی عطارد یک دقیقه بعد از طلوع ماه با جدایی زاویه ای 39 دقیقه ی قوسی طلوع خواهد کرد ، این سیاره در این روز با قدر 1:76 در کنار ماه قابل مشاهده خواهد بود . همانطور که می دانید سیارات داخلی منظومه ی شمسی (سیاره های ناهید و تیر) دارای اهله می باشند ،  بنابراین چنانچه از نماهای تلسکوپی این مقارنه ی کم نظیر را مشاهده نمایید ، هلال ماه را در کنار هلال زیبای سیاره عطارد خواهید دید .

لازم بذکر است قطر ظاهری سیاره ی عطارد 10 ثانیه ی قوسی و قطر ظاهری ماه 32 دقیقه قوسی است ، رصدگرانی که می خواهند در خلال رصد هلال شعبان 1436 ،  هلال این سیاره را با هلال ماه از نگاه بصری ، قیاس نمایند باید توجه داشته باشند که قطر ظاهری سیاره ی عطارد 192 بار از قطر ظاهری ماه کوچکتر خواهد بود .

شاید تعدادی هم بر این باور باشند که هلال صبحگاهی شعبان در روز 28 شعبان هم قابل مشاهده می باشد ، اما چنانچه بدانند ماه تنها 6 دقیقه قبل ازخورشید با فازی برابر با 0.51 درصد و جدایی زاویه ای 7 درجه و 57 دقیقه طلوع خواهد کرد ، بر عدم رویت آن با روشهای معمول گواهی خواهند  داد .

پروژه های پیشنهادی :

1. عکسبرداری از هلال ماه در کنار هلال زیبای عطارد (این کار نیاز به ابزار مناسب و استفاده از روشهای خاص عکاسی برای ثبت هلال سیاره عطارد دارد)
2. ثبت زمان دقیق طلوع ماه و خورشید (طلوع حقیقی ) و مقایسه ی  این زمان با زمان ارائه شده توسط نرم افزارهای محاسباتی مثل moonc60 ، Stellarium ، starry night  و Accurate Timesو ...(طلوع محاسباتی) و بررسی ضریب خطای این نرم افزارها .
3. عکاسی با بزرگنمایی بالا از هلال ماه و اندازه گیری طول کمان در لحظه ی طلوع ماه و لحظه ی طلوع خورشید و بعد از آن  .
4. استمرار رصد با ابزارهای رصدی مثل دوربین دوچشمی یا تلسکوپ  بعد از طلوع خورشید .
5. تهیه ی عکس به روش استار تریل و بررسی میزان تاثیر نور خورشید بر کنتراست هلال ماه .
6. تهیه تایم لپس از طلوع ماه و سپس خورشید .
7. عکاسی از هلال ماه  در کنار آثار باستانی یا آثار طبیعی .

آسمانی باشید

منبع  :   سايت هلال ماه helalemah.ir